✨ ผ้าไทยจากสีสันธรรมชาติ ✨

ผ้าไทยนับเป็นอีกหนึ่งภูมิปัญญาท้องถิ่นที่สืบทอดมาถึงปัจจุบัน แต่ละถิ่นก็จะมีลวดลายที่สวยงามและเป็นเอกลักษณ์ นอกจากศิลปะการทอผ้าแล้ว การเลือกใช้วัสดุธรรมชาติในท้องถิ่นมาเป็นวัตถุดิบในการทอผ้า และย้อมผ้าก็เป็นภูมิปัญญาที่น่าทึ่งด้วยเช่นกัน

หากอยากรู้กันแล้วว่าสีผ้าต่าง ๆ ที่เราเห็นนั้นมาจากอะไร ไปดูกันเลยค่ะ

• ฝาง ไม้ยืนต้นขนาดกลางให้สีสันสดใสด้วย “แก่นต้น” โดยนำมาผ่าซีกเป็นชิ้นเล็ก ๆ แช่ค้างคืนก่อนจะนำไปต้มเพื่อสกัดสี ทำให้ได้น้ำสกัดสีแดง ส้ม น้ำตาลแดง นอกจากนี้ ฝักของฝางก็สามารถนำมาย้อมให้สีได้ด้วยเช่นกัน สีที่ได้คือสีน้ำตาลกะปิ
  • ฝาง เป็นพืชที่หาได้ไม่ยาก พบได้ในหลายภูมิภาค สามารถย้อมได้ทั้งผ้าฝ้าย ไหม มัดหมี่
• ดอกบัวแดง นอกจากจะนำมาทำเป็นอาหารรสเลิศแล้ว ยังสามารถนำมาใช้เป็นวัสดุให้สีที่น่าสนใจไม่ใช่น้อย เพราะในการย้อมแต่ละแบบ จะให้สีที่ต่างกัน เช่น ดอกบัวสดที่นำมาย้อมเย็น ให้สีชมพู ม่วง ส่วนการย้อมแบบร้อน คือนำบัวไปต้ม จะให้สีน้ำตาลทอง นอกจากนี้ สายบัวก็ยังให้สีที่ต่างออกไปอีกคือ สีเทาเงิน
  • กลุ่มทอผ้าโบราณบ้านโนนกอก เป็นกลุ่มอาชีพที่รื้อฟื้นการทอผ้าหลังจากหยุดไปกว่า 20 ปีจนเกือบจะสูญหายไปให้กลับมามีชีวิตอีกครั้ง โดยมีจุดเด่นที่การย้อมด้วยบัวแดง จนชุมชนมีอาชีพ มีรายได้เพิ่มขึ้นจากเดิม หากเพื่อน ๆ อยากไปชมการย้อมผ้าด้วยบัวแดง สามารถไปได้ตามพิกัดนี้
  • 63 หมู่ 18 บ้านโนนกอก ตำบลหนองนาคำ อำเภอเมือง จังหวัดอุดรธานี
  • 093 547 8255, 061 942 8808
  • เปิดทุกวัน เวลา 08.00-17.00 น.
  • https://goo.gl/maps/efpC6uc93VS2AmLt8
• คราม เป็นไม้พุ่มตระกูลถั่ว ให้สีที่สวยงาม ขั้นตอนการทำสีจากครามคือ จะเก็บเกี่ยวทั้งลำต้นมามัดเป็นฟ่อน นำไปแช่น้ำอย่างน้อย 1 คืน จากนั้นเก็บชิ้นส่วนครามออกให้หมด เหลือแต่น้ำไว้เพื่อเตรียมไปทำเนื้อครามต่อไป สีที่ได้จากครามมีหลายเฉดตั้งแต่สีฟ้า น้ำเงิน น้ำเงินเข้ม น้ำเงินออกม่วง
  • การย้อมผ้าครามแพร่หลายมากในแถบภาคอีสาน โดยเฉพาะสกลนคร มีหลายหมู่บ้านหลายกลุ่มที่เป็นแหล่งผลิตผ้าย้อมคราม และงานหัตถกรรมจากผ้าย้อมคราม จนกลายเป็นเอกลักษณ์ของที่นี่
• ห้อม หรือฮ่อม พืชอีกหนึ่งชนิดที่ให้สีน้ำเงินเช่นเดียวกับต้นคราม โดยใช้ส่วนของใบมาสกัดสีก่อนนำไปย้อมผ้า เรามักได้ยินชื่อผ้านี้บ่อย ๆ ว่า “ผ้าหม้อห้อม” ผ้าทอมือสินค้าพื้นเมืองประจำจังหวัดแพร่ นอกจากสีสันที่สวยงามแล้ว ลายผ้ายังมีความหลากหลายสวยงาม หากเพื่อน ๆ มีโอกาสไปจังหวัดแพร่ แนะนำเลยว่าควรซื้อติดมือกลับมาด้วย
• ปิ้งขาว ไม้พุ่มขนาดกลาง พบได้ตามบริเวณดอยหรือป่าที่มีอากาศชื้นสูงอย่างทางภาคเหนือ การสกัดสีจะใช้ผลของปิ้งขาว แม้ผลจะมีสีน้ำเงินออกม่วง แต่กลับได้สีที่น่าทึ่ง คือสีเขียวน้ำทะเล หรือหรือเขียวอมฟ้านั่นเอง
  • ทางภาคเหนือ แอดมีแหล่งชมและซื้อผ้าย้อมสีจากปิ้งขาวมาแนะนำ 2 แหล่งได้แก่
  • 1 ม่อนทรายคำ จังหวัดเชียงใหม่ มีทั้งเสื้อผ้าสำเร็จรูปจากผ้าฝ้าย ใยกัญชง แถมใครอยากซื้อไปถักโครเชต์ งานปักก็ได้เช่นกันนะ สั่งซื้อออนไลน์หรือสอบถามเพิ่มเติมได้ที่ https://www.facebook.com/thakthorcraft/
  • 2 บ้านห้วยตองก๊อ จังหวัดแม่ฮ่องสอน ชุมชนชาวปกาเกอะญออายุกว่า 200 ปีตั้งอยู่ในพื้นที่ซึ่งเป็นภูเขาสลับซับซ้อน เป็นป่าเบญจพรรณ เป็นพื้นที่ราบเชิงเขาล้อมรอบด้วยภูเขาและป่าไม้ใกล้ริมห้วยปูลิง สัมผัส แลกเปลี่ยน เรียนรู้วิถีชีวิต รวมถึงชมการย้อมผ้าสีธรรมชาติภายในชุมชนเล็ก ๆ น่ารักแห่งนี้ได้ ติดต่อ https://web.facebook.com/cbt.huaytongkor/
• มังคุด ผลไม้ไทยเนื้อขาวรสหวานอมเปรี้ยว เมื่อรับประทานเนื้อแล้วยังสามารถนำเปลือกที่เหลือทิ้งมาใช้ย้อมสีต่อได้ สามารถใช้ได้ทั้งเปลือกสดและเปลือกแห้ง สกัดสีแล้วจะให้สีน้ำตาล น้ำตาลแกมแดง
  • ที่หมู่บ้านคีรีวง มีกิจกรรม Work Shop ให้นักท่องเที่ยวได้ทดลองทำผ้ามัดย้อมและเพ้นท์ลายผ้าจากสีธรรมชาติด้วย ซึ่งสีต่าง ๆ ที่ใช้ก็ทำจากพืชหลากหลายชนิด รวมทั้งมังคุดที่เป็นผลไม้ขึ้นชื่อของหมู่บ้านคีรีวงด้วย หากเพื่อน ๆ มีโอกาสเดินทางไปเที่ยว สามารถไปแวะชมหรือทำกิจกรรมกันได้นะ
  • หมู่บ้านคีรีวง ตำบลกำโลน อำเภอลานสกา จังหวัดนครศรีธรรมราช
  • https://goo.gl/maps/vWST3phxEPU7m6Bc7