ผ้าไทยนับเป็นอีกหนึ่งภูมิปัญญาท้องถิ่นที่สืบทอดมาถึงปัจจุบัน แต่ละถิ่นก็จะมีลวดลายที่สวยงามและเป็นเอกลักษณ์ นอกจากศิลปะการทอผ้าแล้ว การเลือกใช้วัสดุธรรมชาติในท้องถิ่นมาเป็นวัตถุดิบในการทอผ้า และย้อมผ้าก็เป็นภูมิปัญญาที่น่าทึ่งด้วยเช่นกัน หากอยากรู้กันแล้วว่าสีผ้าต่าง ๆ ที่เราเห็นนั้นมาจากอะไร ไปดูกันเลยค่ะ ฝาง ไม้ยืนต้นขนาดกลางให้สีสันสดใสด้วย “แก่นต้น” โดยนำมาผ่าซีกเป็นชิ้นเล็ก ๆ แช่ค้างคืนก่อนจะนำไปต้มเพื่อสกัดสี ทำให้ได้น้ำสกัดสีแดง ส้ม น้ำตาลแดง นอกจากนี้ ฝักของฝางก็สามารถนำมาย้อมให้สีได้ด้วยเช่นกัน สีที่ได้คือสีน้ำตาลกะปิ ฝาง เป็นพืชที่หาได้ไม่ยาก พบได้ในหลายภูมิภาค สามารถย้อมได้ทั้งผ้าฝ้าย ไหม มัดหมี่ ดอกบัวแดง นอกจากจะนำมาทำเป็นอาหารรสเลิศแล้ว ยังสามารถนำมาใช้เป็นวัสดุให้สีที่น่าสนใจไม่ใช่น้อย เพราะในการย้อมแต่ละแบบ จะให้สีที่ต่างกัน เช่น ดอกบัวสดที่นำมาย้อมเย็น ให้สีชมพู ม่วง ส่วนการย้อมแบบร้อน คือนำบัวไปต้ม จะให้สีน้ำตาลทอง นอกจากนี้ สายบัวก็ยังให้สีที่ต่างออกไปอีกคือ สีเทาเงิน กลุ่มทอผ้าโบราณบ้านโนนกอก เป็นกลุ่มอาชีพที่รื้อฟื้นการทอผ้าหลังจากหยุดไปกว่า 20 ปีจนเกือบจะสูญหายไปให้กลับมามีชีวิตอีกครั้ง โดยมีจุดเด่นที่การย้อมด้วยบัวแดง จนชุมชนมีอาชีพ มีรายได้เพิ่มขึ้นจากเดิม หากเพื่อน ๆ อยากไปชมการย้อมผ้าด้วยบัวแดง สามารถไปได้ตามพิกัดนี้ 63 หมู่ 18 บ้านโนนกอก ตำบลหนองนาคำ อำเภอเมือง จังหวัดอุดรธานี 093 547 8255, 061 942 8808 เปิดทุกวัน เวลา 08.00-17.00 น. https://goo.gl/maps/efpC6uc93VS2AmLt8 คราม เป็นไม้พุ่มตระกูลถั่ว ให้สีที่สวยงาม ขั้นตอนการทำสีจากครามคือ จะเก็บเกี่ยวทั้งลำต้นมามัดเป็นฟ่อน นำไปแช่น้ำอย่างน้อย 1 คืน จากนั้นเก็บชิ้นส่วนครามออกให้หมด เหลือแต่น้ำไว้เพื่อเตรียมไปทำเนื้อครามต่อไป สีที่ได้จากครามมีหลายเฉดตั้งแต่สีฟ้า น้ำเงิน น้ำเงินเข้ม น้ำเงินออกม่วง การย้อมผ้าครามแพร่หลายมากในแถบภาคอีสาน โดยเฉพาะสกลนคร มีหลายหมู่บ้านหลายกลุ่มที่เป็นแหล่งผลิตผ้าย้อมคราม และงานหัตถกรรมจากผ้าย้อมคราม จนกลายเป็นเอกลักษณ์ของที่นี่ ห้อม หรือฮ่อม พืชอีกหนึ่งชนิดที่ให้สีน้ำเงินเช่นเดียวกับต้นคราม โดยใช้ส่วนของใบมาสกัดสีก่อนนำไปย้อมผ้า เรามักได้ยินชื่อผ้านี้บ่อย ๆ ว่า “ผ้าหม้อห้อม” ผ้าทอมือสินค้าพื้นเมืองประจำจังหวัดแพร่ นอกจากสีสันที่สวยงามแล้ว ลายผ้ายังมีความหลากหลายสวยงาม หากเพื่อน ๆ มีโอกาสไปจังหวัดแพร่ แนะนำเลยว่าควรซื้อติดมือกลับมาด้วย ปิ้งขาว ไม้พุ่มขนาดกลาง พบได้ตามบริเวณดอยหรือป่าที่มีอากาศชื้นสูงอย่างทางภาคเหนือ การสกัดสีจะใช้ผลของปิ้งขาว แม้ผลจะมีสีน้ำเงินออกม่วง แต่กลับได้สีที่น่าทึ่ง คือสีเขียวน้ำทะเล หรือหรือเขียวอมฟ้านั่นเอง ทางภาคเหนือ แอดมีแหล่งชมและซื้อผ้าย้อมสีจากปิ้งขาวมาแนะนำ 2 แหล่งได้แก่ 1 ม่อนทรายคำ จังหวัดเชียงใหม่ มีทั้งเสื้อผ้าสำเร็จรูปจากผ้าฝ้าย ใยกัญชง แถมใครอยากซื้อไปถักโครเชต์ งานปักก็ได้เช่นกันนะ สั่งซื้อออนไลน์หรือสอบถามเพิ่มเติมได้ที่ https://www.facebook.com/thakthorcraft/ 2 บ้านห้วยตองก๊อ จังหวัดแม่ฮ่องสอน ชุมชนชาวปกาเกอะญออายุกว่า 200 ปีตั้งอยู่ในพื้นที่ซึ่งเป็นภูเขาสลับซับซ้อน เป็นป่าเบญจพรรณ เป็นพื้นที่ราบเชิงเขาล้อมรอบด้วยภูเขาและป่าไม้ใกล้ริมห้วยปูลิง สัมผัส แลกเปลี่ยน เรียนรู้วิถีชีวิต รวมถึงชมการย้อมผ้าสีธรรมชาติภายในชุมชนเล็ก ๆ น่ารักแห่งนี้ได้ ติดต่อ https://web.facebook.com/cbt.huaytongkor/ มังคุด ผลไม้ไทยเนื้อขาวรสหวานอมเปรี้ยว เมื่อรับประทานเนื้อแล้วยังสามารถนำเปลือกที่เหลือทิ้งมาใช้ย้อมสีต่อได้ สามารถใช้ได้ทั้งเปลือกสดและเปลือกแห้ง สกัดสีแล้วจะให้สีน้ำตาล น้ำตาลแกมแดง ที่หมู่บ้านคีรีวง มีกิจกรรม Work Shop ให้นักท่องเที่ยวได้ทดลองทำผ้ามัดย้อมและเพ้นท์ลายผ้าจากสีธรรมชาติด้วย ซึ่งสีต่าง ๆ ที่ใช้ก็ทำจากพืชหลากหลายชนิด รวมทั้งมังคุดที่เป็นผลไม้ขึ้นชื่อของหมู่บ้านคีรีวงด้วย หากเพื่อน ๆ มีโอกาสเดินทางไปเที่ยว สามารถไปแวะชมหรือทำกิจกรรมกันได้นะ หมู่บ้านคีรีวง ตำบลกำโลน อำเภอลานสกา จังหวัดนครศรีธรรมราช https://goo.gl/maps/vWST3phxEPU7m6Bc7