พระนารายณ์ราชนิเวศน์ สถานที่ท่องเที่ยวประวัติศาสตร์สำคัญของ จ.ลพบุรี หนึ่งในสถานที่ในละครเรื่องบุพเพสันนิวาส ที่มีเรื่องราวทางประวัติศาสตร์ที่สำคัญในสมัยอยุธยา ซึ่งในวันที่ 11 กรกฎาคม ของทุกปี เป็นวันสมเด็จพระนารายณ์มหาราช (สมเด็จพระรามาธิบดีที่ 3) พระมหากษัตริย์รัชกาลที่ 27 ในสมัยกรุงศรีอยุธยา กษัตริย์องค์สุดท้ายของราชวงศ์ปราสาททอง ใครอยากย้อนรอยประวัติศาสตร์ ใส่ชุดไทยสวย ๆ แบบในละครหรือเที่ยวเทศกาลสนุก ๆ ในสถานที่ประวัติศาตร์ ลองเก็บคอนเทนต์นี้ไปเป็นตัวเลือกสำหรับเที่ยวในวันหยุดนี้ดู รับรองได้ประสบการณ์ใหม่ ประทับใจไม่รู้ลืม พระนารายณ์ราชนิเวศน์ หรือวังนารายณ์ อีกหนึ่งสถานที่ท่องเที่ยวที่ถือเป็นแลนด์มาร์กสำคัญของจังหวัดลพบุรี เป็นพระราชวังโบราณสมัยกรุงศรีอยุธยา สร้างขึ้นในรัชสมัยของสมเด็จพระนารายณ์มหาราช ราว ๆ ปี พ.ศ. 2208-2209 โดยวิศวกรชาวฝรั่งเศสและอิตาลี เพื่อใช้เป็นที่ประทับว่าราชการและต้อนรับแขกบ้านแขกเมือง เมื่อสมเด็จพระนารายณ์มหาราชเสด็จสวรรคตใน พ.ศ. 2231 พระราชวังถูกทิ้งร้างจนถึงสมัยรัตนโกสินทร์ ในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 4 ทรงโปรดให้บูรณะพระราชวัง สร้างหมู่พระที่นั่งพิมานมงกุฎและหมู่ตึกขึ้นในปี พ.ศ. 2399 จากนั้นได้พระราชทานนามว่า “พระนารายณ์ราชนิเวศน์” ต่อมาสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอกรมพระยาดำรงราชานุภาพและสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้ากรมพระยานริศรานุวัดติวงศ์ ได้จัดตั้งพระที่นั่งจันทรพิศาล หนึ่งในพระที่นั่งในพระนารายณ์ราชนิเวศน์ขึ้นเป็นพิพิธภัณฑ์ เมื่อวันที่ 11 ตุลาคม พ.ศ. 2467 ชื่อว่า “ลพบุรีพิพิธภัณฑสถาน” และในปี พ.ศ. 2504 ได้มีการเปลี่ยนชื่อเป็น “พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติสมเด็จพระนารายณ์” จนถึงปัจจุบัน สิ่งก่อสร้างและสถาปัตยกรรมภายในพระนารายณ์ราชนิเวศน์ แบ่งออกเป็น 2 กลุ่ม ดังนี้1. สิ่งก่อสร้างสมัยสมเด็จพระนารายณ์มหาราช พระที่นั่งจันทรพิศาล มีลักษณะสถาปัตยกรรมแบบไทยคล้ายโบสถ์หรือวิหาร ถูกทิ้งร้างเหลือแต่ผนัง จนได้รับการซ่อมแซมให้สมบูรณ์ในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 4 พระที่นั่งดุสิตสวรรค์ธัญญมหาปราสาท เป็นท้องพระโรงทรงสูง มียอดแหลมทรงมณฑป ผนังประดับกระจกเงา ด้านนอกพระที่นั่งตรงมณฑปชั้นล่างเจาะเป็นช่องโค้งแหลมไว้สำหรับจุดตามประทีปในเวลากลางคืน พระที่นั่งสุทธาสวรรย์ เป็นที่ประทับส่วนพระองค์ของสมเด็จพระนารายณ์มหาราช มุมทั้งสี่มีสระน้ำขนาดใหญ่ 4 สระ สมเด็จพระนารายณ์สวรรคต ณ พระที่นั่งองค์นี้ เมื่อ พ.ศ. 2231 ปัจจุบันเหลือเพียงแต่ฐานรากเท่านั้น ตึกเลี้ยงรับแขกเมือง เป็นตึกชั้นเดียวขนาดกะทัดรัด สมเด็จพระนารายณ์มหาราชได้พระราชทานเลี้ยงแก่คณะทูตจากฝรั่งเศส ณ สถานที่แห่งนี้ ใน พ.ศ. 2228 และ พ.ศ. 2230 ตึกพระเจ้าเหา บันทึกของชาวฝรั่งเศสระบุว่าตึกนี้เป็นวัด ที่ประดิษฐานพระพุทธรูปชื่อว่า “พระเจ้าเหา” ประตูหน้าต่างทำเป็นซุ้มเรือนแก้วฐานสิงห์ มีกำแพงแก้วเจาะเป็นช่องสำหรับวางตะเกียงล้อมรอบตึก สิบสองท้องพระคลัง เป็นอาคารชั้นเดียวที่ตั้งอยู่ระหว่างถังเก็บน้ำประปาและตึกเลี้ยงรับแขกเมือง สร้างขึ้นเป็นเรือนยาวสองแถวเรียงชิดติดกันอย่างมีระเบียบ สันนิษฐานว่าเป็นคลังเก็บสินค้าสิ่งของเพื่อใช้ในราชการ ถังเก็บน้ำ ในรัชสมัยสมเด็จพระนารายณ์มหาราช ชาวฝรั่งเศสและชาวอิตาลีได้ช่วยกันสร้างระบบระบายน้ำ ด้วยท่อดินเผาเพื่อลำเลียงน้ำจากห้วยซับเหล็ก จากทางทิศตะวันออกของเมืองลพบุรี โรงช้างหลวง ตั้งเป็นแถวชิดริมกำแพง เขตพระราชฐานชั้นนอก โรงช้างส่วนใหญ่ปรักหักพังเหลือแต่ฐาน ปรากฏให้เห็นประมาณ 10 โรง 2. สิ่งก่อสร้างสมัยพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 4 ที่ทรงโปรดให้บูรณะและสร้างขึ้นใหม่ เช่น หมู่พระที่นั่งพิมานมงกุฎ ปัจจุบันเปิดเป็นพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ แบ่งการจัดแสดงออกเป็น 3 ชั้น ได้แก่– ชั้นที่ 1 จัดแสดงโบราณวัตถุต่าง ๆ เช่น โครงกระดูกมนุษย์ ขวานสำริด จารึกโบราณ และรูปเคารพในศาสนาพราหมณ์-ฮินดู เป็นต้น– ชั้นที่ 2 จัดแสดงโบราณวัตถุที่พบในลพบุรี เช่น พระพุทธรูป เครื่องถ้วยกระเบื้อง และทับหลังแกะสลัก เป็นต้น– ชั้นที่ 3 ห้องบรรทมของพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว จัดแสดงฉลองพระองค์ เครื่องแก้ว และภาชนะที่มีตราประจำพระองค์ หมู่ตึกพระประเทียบ ตั้งอยู่ด้านหลังพระที่นั่งพิมานมงกุฎ เป็นอาคารก่ออิฐถือปูนสูง 2 ชั้น 8 หลัง สร้างขึ้นเพื่อเป็นที่พักของข้าราชการฝ่ายในผู้ตามเสด็จ ปัจจุบันจัดแสดงเรื่องชีวิตของคนไทยภาคกลาง การปลูกเรือนอยู่อาศัย เครื่องมือทอผ้า เครื่องปั้นดินเผา เครื่องมือเครื่องใช้ในการเกษตรและเครื่องมือจับปลา พระที่นั่งจันทรพิศาล จัดแสดงเรื่องราวการเฉลิมพระเกียรติสมเด็จพระนารายณ์มหาราช ภาพของประวัติศาสตร์ต่าง ๆ ในสมัยสมเด็จพระนารายณ์มหาราช เช่น ภาพราชทูตฝรั่งเศส, ภาพราชทูตไทย, ภาพขบวนพยุหยาตราทางสถลมารคและทางชลมารค เป็นต้น ในวันที่ 10-19 กุมภาพันธ์ พ.ศ.2566 มี งานแผ่นดินสมเด็จพระนารายณ์มหาราช จัดขึ้นที่ พระนารายณ์ราชนิเวศน์ เพื่อรำลึกถึงองค์สมเด็จพระนารายณ์มหาราช ผู้สร้างความเจริญให้เมืองลพบุรี โดยในงานจะมีการแต่งชุดไทย ท่ามกลางบรรยากาศ ที่มีการตกแต่งให้เหมิอนย้อนกลับไปสู่ยุครุ่งเรืองในสมัยสมเด็จพระนารายณ์มหาราช มีการแสดงแสง สี เสียง และจำลองเหตุการณ์ในประวัติศาสตร์ ท่ามกลางบรรยากาศของการตกแต่งโบราณสถานที่สวยงาม พระนารายณ์ราชนิเวศน์ : 182 ซอยสรศักดิ์ ตำบลท่าหิน อำเภอเมืองลพบุรี จังหวัดลพบุรี 15000 :โบราณสถานพระนารายณ์ราชนิเวศน์ เปิดบริการวันจันทร์-อาทิตย์ เวลา 09.00-16.30 น. / พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ สมเด็จพระนารายณ์ เปิดวันพุธ-อาทิตย์ เวลา 09.00-16.00 น. : 0 3641 1458 พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ สมเด็จพระนารายณ์ : หากต้องการ เข้าชมเป็นหมู่คณะ พร้อมวิทยากรผู้เชี่ยวชาญบรรยาย ติดต่อ 08 6810 3413 : 0 3677 0096-7 การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย สนง.ลพบุรี : ค่าธรรมเนียม ชาวไทย 30 บาท ต่างชาติ 150 บาท