ลำพูน จังหวัดที่มีประวัติศาสตร์ความเป็นมาอันยาวนาน มีธรรมชาติงดงามตระการตา มีวัดวาอารามที่สวยงามและทรงคุณค่า เป็นเมืองที่น่าค้นหาที่ไม่ควรเลยผ่าน
.
นอกจากที่กล่าวไปข้างต้นแล้วลำพูนยังมีชุมชนทอผ้าที่สำคัญ ๆ กระจายตัวอยู่ทั่วจังหวัด ล้วนผลิตผ้าที่คุณภาพดี มีเอกลักษณ์เฉพาะตัว โดนเด่นไม่ซ้ำใคร
.
จะมีชุมชนใจและโดดเด่นเรื่องไหน อ่านต่อกันได้เลย
ผ้าฝ้ายทอมือชุมชนชาวยอง
ศูนย์หัตถกรรมทอผ้าแม่สารบ้านตอง ตั้งอยู่ที่ตำบลเวียงยอง อำเภอเมือง จังหวัดลำพูน เป็นหนึ่งในหมู่บ้านท่องเที่ยวทางวัฒนธรรมของจังหวัด ที่มีชื่อเสียงทางด้านผ้าทอยกดอกอันมีเอกลักษณ์เฉพาะตัว
.
การทอผ้าของชุมชนแห่งนี้มีความเป็นมายาวนานสิบทอดกันมาจากรุ่นสู่รุ่น ซึ่งคนในชุมชนจะทอผ้าทำหลังจากที่ปฏิบัติภารกิจประจำวันเสร็จแล้ว โดยจะมารวมกลุ่มกันทอผ้าที่วัดต้นแก้ว
.
การทอผ้าที่นี่ไม่ใช่เป็นการทอเพื่อนำผลิตภัณฑ์ไปขายอย่างเดียวเท่านั้น แต่ยังเป็นการอนุรักษ์การทอผ้าในรูปแบบอันเป็นเอกลักษณ์ของชาวยองที่สืบทอดกันมาตั้งแต่ครั้งบรรพบุรุษไว้
.
ผลิตภัณฑ์ที่ขึ้นชื่อของชุมชนแห่งนี้คือ ผ้าฝ้ายยกดอกเอกลักษณ์ของเมืองลำพูน นอกจากนั้นยังทอผลิตภัณฑ์อื่น ๆ ด้วย เช่น ผ้าขาวม้า ผ้าคลุมไหล่ ย่าม ฯลฯ สามารถไปชม และเลือกซื้อผลิตภัณฑ์ของชุมชนได้ที่วัดต้นแก้ว รวมไปถึงสามารถเดินชมพิพิธภัณฑ์ผ้าโบราณเฮือนยองวัดต้นแก้วได้อีกด้วย
.
ที่ตั้ง: ตำบลเวียงยอง อำเภอเมือง จังหวัดลำพูน
โทร. 08 7181 8296
พิกัด: https://goo.gl/maps/2TT6vwzM5ChPZnyu9
หมู่บ้านหัตถกรรมบ้านดอนหลวง ตั้งอยู่ที่ตำบลแม่แรง อำเภอป่าซาง จังหวัดลำพูน เป็นแหล่งผลิตงานหัตถกรรมผ้าฝ้ายทอมือรายใหญ่อีกแห่งหนึ่งของประเทศ
.
กลุ่มทอผ้าบ้านดอนหลวงเกิดจากความร่วมมือของคนในชุมชนเพื่อการอนุรักษ์และคงอยู่ของการทอผ้าฝ้าย โดยชาวบ้านที่นี่จะแบ่งกลุ่มออกตามความถนัด เช่น กลุ่มทอผ้าสี่ตะกอ กลุ่มแปรรูปผลิตภัณฑ์ผ้าฝ้าย กลุ่มตัดเย็บ กลุ่มบาติกมัดย้อม เป็นต้น
.
เมื่อแต่ละกลุ่มได้ทำผลิตภัณฑ์เสร็จแล้วจะส่งผลิตภัณฑ์ของตัวเองมาจำหน่ายที่ร้านค้าที่ตั้งอยู่กลางหมู่บ้าน ทำให้ผลิตภัณฑ์ของชุมชนมีความหลากหลาย ไม่ว่าจะเป็น เสื้อผ้า ผ้าคลุมไหล่ ปลอกหมอน ผ้าม่าน ผ้าปูโต๊ะ ผ้าปูเตียง เป็นต้น
.
และในเดือนเมษายนของทุกปี จะมีการจัดงาน “แต่งสีอวดลาย ผ้าฝ้ายดอนหลวง” ซึ่งกิจกรรมภายในงานจะเน้นไปที่รูปแบบของหมู่บ้านหัตถกรรมและวัฒนธรรมประเพณี วิถีชีวิตของคนป่าซาง โดยงานจะจัดทั้งกลางวันและกลางคืนเลยล่ะ
.
ที่ตั้ง: ตำบลแม่แรง อำเภอป่าซาง จังหวัดลำพูน
โทร. 08 4503 3877, 09 7921 6997
พิกัด: https://goo.gl/maps/jhooEu3h1Zn5HZxp7
ศูนย์หัตถกรรมบ้านห้วยต้ม
.
ศูนย์หัตถกรรมบ้านห้วยต้ม ตั้งอยู่ที่ตำบลนาทราย อำเภอลี้ จังหวัดลำพูน นอกจากอาชีพหลักอย่างการทำสวนทำไร่แล้ว ชาวบ้านที่นี่ยังมีฝีมือในงานหัตถกรรมหลายรูปแบบ เช่นการทอผ้าโดยใช้เอวเป็นกี่ในการทอ ที่ได้รับการถ่ายทอดมาจากบรรพบุรุษ
.
ซึ่งผ้าฝ้ายทอมือของชุมชนแห่งนี้เป็นกะเหรี่ยงลายโบราณที่มีเอกลักษณ์เฉพาะตัว มีการถักทอเส้นสีโดยเลียนแบบธรรมชาติ ทำให้รู้สึกถึงสีสันของฤดูทั้ง 3 ฤดูในผืนผ้าแต่ละผืน
.
นอกจากนี้ยังมีการทำเครื่องเงินแท้ 100% ที่มีการออกแบบลวดลายที่สะท้อนวิถีชีวิตชาวบ้าน โดยลวดลายต่าง ๆ ได้แรงบันดาลใจจากธรรมชาติ เช่น ปลา ใบไม้ ดอกไม้ เมล็ดข้าว เป็นต้น
.
เมื่อชาวบ้านทำผลิตภัณฑ์เสร็จแล้วจะนำมาวางจำหน่ายที่ศูนย์หัตถกรรมบ้านห้วยต้มกลางหมู่บ้าน นักท่องเที่ยวสามารถเลือกซื้อสินค้าของชุมชนได้จากศูนย์หัตถกรรมนี้เลย
.
ที่ตั้ง: ตำบลนาทราย อำเภอลี้ จังหวัดลำพูน
โทร. 08 7173 8152, 06 2308 2689
พิกัด: https://goo.gl/maps/WeJwrXhCz83xAZv69
ชุมชนผ้าทอบ้านหนองเงือก
.
บ้านหนองเงือก ตั้งอยู่ที่ตำบลแม่แรง อำเภอป่าซาง จังหวัดลำพูน เป็นชุมชนที่มีชื่อเสียงในเรื่องการทอผ้าที่สืบสานการทอผ้าฝ้ายและกรรมวิธีจากบรรพบุรุษ
.
ชาวหนองเงือกมีบรรพบุรุษเป็นชาวยอง อาศัยอยู่ในมณฑลยูนนาน แคว้นสิบสองปันนา ประเทศจีน อพยพมาตั้งถิ่นฐานในที่ราบลุ่มแม่น้ำทา อำเภอป่าซาง และได้เริ่มการทอผ้าฝ้ายเพื่อใช้เองในครอบครัว ซึ่งทอโดยวิธีการใช้กี่แบบโบราณ
.
ชาวหนองเงือกได้นำเทคนิคการทอผ้าแบบโบราณมาพัฒนาและปรับปรุงลวดลายให้ดูทันสมัยมากขึ้นโดยการเพิ่มความสลับซับซ้อนและใช้สีสันในลวดลาย เช่น ลายเกล็ดเต่าลูกอม ลายเกล็ดเต่าหมู่ ลายเกล็ดเต่าจิ๋ว ลายเกล็ดเต่าตา ลายดอกช้าง ลายดอกนก ลายดอกบัวเครือ ลายดอกขอลายไทย เป็นต้น ทำให้ผ้าทอของชุมชนแห่งนี้มีความทันสมัยอยู่เสมอ
.
บ้านหนองเงือกไม่เพียงเป็นแหล่งทอผ้าฝ้ายที่สำคัญของลำพูนเท่านั้น ยังเป็นแหล่งผลิตชิ้นงานส่งจำหน่ายในเมืองท่องเที่ยวในภาคเหนืออย่างเชียงใหม่ รวมถึงกรุงเทพฯ อีกด้วย
.
ที่ตั้ง: ตำบลแม่แรง อำเภอป่าซาง จังหวัดลำพูน
โทร. 06 1449 9645
พิกัด: https://goo.gl/maps/MiT9RyCPrm5ej9pV6
กลุ่มทอผ้ากระเหรี่ยงแม่ขนาด
.
หมู่บ้านกะเหรี่ยงแม่ขนาด ตั้งอยู่ที่ตำบลทากาศ อำเภอแม่ทา จังหวัดลำพูน เป็นหมู่บ้านชาวเขาเผ่ากะเหรี่ยงปากะญอ มีชีวิตความเป็นอยู่เรียบง่าย
.
ชาวบ้านในชุมชนยังคงแต่งกายด้วยชุดชาวเผ่า ผู้หญิงที่มีครอบครัวแล้วนุ่งผ้าถุงสีแดง คาดลายสีต่าง ๆ ที่ทอขึ้นเอง ปักด้วยลูกเดือยและตกแต่งด้วยผ้าสีแดง ผู้หญิงโสดใส่ชุดยาวสีขาว แต่งลวดลายด้วยสีต่าง ๆ ส่วนผู้ชายใส่เสื้อโพล่งสีแดง กางเกงสะดอหรือโสร่ง
.
ชาวบ้านส่วนใหญ่ทอผ้าใช้เอง ลงมือทำตั้งแต่ขั้นตอนการปลูกฝ้าย ปั่นด้าย ทอผ้า และประดับลูกเดือย และยังมีการสืบทอดวิธีการ เทคนิคต่าง ๆ ต่อกันมาจนถึงรุ่นลูกหลาน
.
ภายในหมู่บ้านมีกลุ่มทอผ้า และศูนย์จำหน่ายผลิตภัณฑ์ สินค้าที่ไดเรับความนิยม เช่น มีทั้งเสื้อ ผ้าซิ่น ผ้าคลุมทีวี ผ้าคลุมไหล่ขนาดต่าง ๆ เป็นต้น
.
ที่ตั้ง: ตำบลทากาศ อำเภอแม่ทา จังหวัดลำพูน
โทร. 08 1961 8741
พิกัด: https://goo.gl/maps/CB99qSJPUhS29yAf9
