“พญาศรีมุกดามหามุนีนีลปาลนาคราช” หรือ “ปู่ศรีมุกดา” ตั้งอยู่บริเวณลานหินของวัดรอยพระพุทธบาทภูมโนรมย์ ในเขตอุทยานแห่งชาติภูผาเทิบ สร้างขึ้นโดยดำริของพระมหามงคล มังคลคุโณ รองเจ้าคณะจังหวัดมุกดาหาร เจ้าอาวาสรูปปัจจุบัน เพื่อให้ปกปักรักษาองค์พระใหญ่ซึ่งประดิษฐานอยู่บนยอดเขาภูมโนรมย์ เนื่องในวาระเฉลิมฉลองการก่อตั้งวัดครบ 100 ปี และครบรอบ 36 ปีจังหวัดมุกดาหาร
เหตุที่เจ้าอาวาสมีดำริให้สร้างพญาศรีมุกดาฯ ขึ้นนั้น ก็เนื่องมาจากคำบอกเล่าของพระราชมุกดาหารคณี อดีตที่ปรึกษาเจ้าคณะจังหวัดมุกดาหาร ที่เมื่อ พ.ศ.2525 ท่านได้ร่วมกับชาวบ้านในพื้นที่สร้างฝายกั้นน้ำขึ้น เพื่อนำน้ำมาใช้ในวัด ขณะกำลังก่อสร้างได้มีงูใหญ่สีดำสนิทเลื้อยมาบริเวณใกล้ๆ แล้วชูคอดูชาวบ้านทำงาน จากนั้นก็เลื้อยไปกินน้ำที่บ่อน้ำทิพย์ แล้วเลื้อยกลับเข้าไปในถ้ำโดยไม่ได้ทำอันตรายแก่ผู้ใด สร้างความตกตะลึงให้แก่ชาวบ้านที่พบเห็น ซึ่งตั้งแต่นั้นมาก็ไม่มีใครกล้าเข้าไปใกล้บริเวณถ้ำอีกเล
พญาศรีมุกดาฯ ออกแบบโดยนายประพัฒน์ มะนิสสา หรืออาจารย์ปื้ด ศิลปินปูนปั้นพื้นบ้านที่มีความศรัทธาในองค์พญานาคเป็นอย่างมาก มีลักษณะเป็นรูปปั้นพญานาคเศียรเดียวองค์ใหญ่ ลำตัวยาว 122 เมตร สูงประมาณ 20 เมตร มีรูปลักษณ์น่าเกรงขาม ชูคอหันไปทางแม่น้ำโขงเบื้องล่าง ลำตัวขดไปมาอย่างพลิ้วไหว มีการลงสีไล่ระดับอย่างสวยงาม ทำให้ดูมีมิติและสมจริงราวกับมีชีวิต ว่ากันว่าพญาศรีมุกดาฯ เป็นพญานาคที่ใหญ่ที่สุดในประเทศไทยด้วย
ผู้มาเยือนสามารถสักการะขอพรองค์พญานาค ด้วยการตั้งจิตอธิษฐาน แล้วเดินลอดท้องพญานาคทั้ง 7 ช่องที่มีความหมายมงคลต่างๆ จากนั้นนำดอกไม้ธูปเทียนไปบูชา และนำผ้าแดงที่เขียนชื่อตัวเองไปผูกไว้ที่ต้นไม้รอบๆ พญานาค เพื่อความเป็นสิริมงคลแก่ตนเอง
นอกจากพญาศรีมุกดาฯ แล้ว ภายในวัดรอยพระพุทธบาทภูมโนรมย์ก็ยังมีสิ่งที่น่าสนใจ ได้แก่ รอยพระพุทธบาท ซึ่งเป็นที่มาของชื่อวัด พระธาตุภูมโนรมย์ และพระเจ้าใหญ่แก้วมุกดาศรีไตรรัตน์ พระพุทธรูปปางมารวิชัยองค์ใหญ่ ซึ่งตั้งตระหง่านอยู่บนยอดเขาภูมโนรมย์
นอกจากนี้ยังมีจุดชมวิวที่สามารถมองเห็นตัวเมืองมุกดาหาร แม่น้ำโขง รวมไปถึงสะพานมิตรภาพไทย-ลาว แห่งที่ 2 (มุกดาหาร-สะหวันนะเขต) ได้ และยังเป็นจุดชมพระอาทิตย์ตกที่สวยงามของจังหวัดมุกดาหารอีกแห่งหนึ่งด้วย
ขอบคุณภาพจาก : Facebook วัดรอยพระพุทธบาทภูมโนรมย์ อำเภอเมืองมุกดาหาร จังหวัดมุกดาหาร
พญาศรีมุกดามหามุนีนีลปาลนาคราช
วัดรอยพระพุทธบาทภูมโนรมย์
ที่ตั้ง : หมู่ที่ 5 ตำบลศรีบุญเรือง อำเภอเมืองมุกดาหาร จังหวัดมุกดาหาร
